2) Zertara joan ginen euskaldunak mikmaktarren lurretara?
3) Euskal Herrian marrazki bizidunetako bi filme egin dira mikmaktarren eta euskaldunen arteko harreman onak erakusten dituztenak. Zeintzuk dira filme hauen izenak?
Euskal herrian txori ugari ditugu. Asko eta asko oso ezagunak dira eta ia edozein tokitan aurkitzen dira. Gaur horietako batzuk ezagutzen saiatuko gara.
Bada txori familia oso koloretsu bat, hona hemen familia horretako hiru txori.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Zein da txori bakoitzaren izena? (Euskarazkoa edo Zientifikoa, biek balio dute)
2) Zein da euskal herriko txoririk txikiena? (bi txikienetako bat onartzen dut)
3) Robin Hood-ek bere izena txori bati zor dio. Ingalaterran bezala, Euskal Herrian ere oso ohikoa da txori polit hau. Zein da bere euskarazko izena?
Bidaiatzen dugunean jendeak gure hizkuntza arraroa entzun eta nongoak garen galdetzen digu. Guk Euskal Herrikoak garela esaten diogu, beno egia esan País Vasco edo Basque Country esaten diogu normalean, bestela ez dute ulertuko eta.Egia esan ez dakit gu ere gai izango ginatekeen pertsona bat nongoa den jakiteko Deutschland-koa dela edo Suomi-koa esaten badigu; izan ere Alemaniakoa eta Finlandiakoa direla esan ezkero ordea hobeto ulertuko genuke, ezta?
Saia zaitez ondorengo galderak erantzuten. Lasai, ez gara Europatik aterako…
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Zein animalia ageri da Cymru herrialdeko banderan?
2) Azken bi hamarkadetan herrialde askok lortu dute independentzia, Crna Gora izeneko herrialdea izan da horietako bat. Noiz lortu zuen independentzia?
3) Euskaraz egin zen lehenengotako filme bat Shqipëria izeneko herrialde batetan girotuta zegoen. Zein zen filme haren izenburua?
Galdera bakoitzak puntu bat balio du: 1)Zergatik dira garrantzitsuak bi esaldi hauek?
2)Hitz hauek argazkiko monastegiko liburu batean aurkitu ziren. Zein toki da hau?
3)Badago Laminiturri izeneko elkarte bat. Nongo elkartea da eta zertarako sortu zen?
Euskaldunok oso kirol zaleak garela esan beharrik ez dago, gaur egun kirol guztietan parte hartzen dugu, futbolarekin hasi eta arte martzialik arraroenetaraino. Baina zeintzuk dira benetan gure kirolak? Pilota? Herri kirolak? Arraunketa?
Aurreko lehiaketan futbolaz aritu ginen, eta oraingoan jarraipen handia duen beste kirol bat ekarriko dugu blogera: pilota. Dakizuen bezala eskuz edo herramintaz jokatu ohi da (pala, erremonte, xistera, share…) eta frontoian edo trinketean ere bai. Gaurkoan baina, esku-pilotaren inguruan bakarrik mintzatuko gara.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Gaur egun esku-pilotan hiru txapelketa nagusi jokatzen dira. Aipa itzazu 2007an txapelketa bakoitzeko irabazleak.
2) Zein da historiako pilotari guztien artean palmaresik onena daukan pilotaria?
3) Pilota partidu bat ikusten dugunean gorriz jantzitako pilotari bat (edo bi) urdinez jantzitako beste baten (edo biren) aurka jokatzen ikusiko dugu, eta frontoia berdea izango da. Hala ere badago toki bat ez dutena kolore banaketa berdina egiten. Non gertatzen da hori eta zeintzuk dira erabiltzen dituzten koloreak?
Puntu gehigarria: Aurtengo binakako txapelketa final aurreko ligaxkan dago jadanik. Bertan lau bikote dabiltza. Apustu egizu lau bikote hauetako baten alde, eta irabazle ateratzen bada puntu bat oparituko dizut.
Bikoteak:
Gonzalez – Barriola
Olaizola II – Mendizabal
Titin III – Laskurain
Bengoetxea VI – Patxi Ruiz
“Gora Vasco : Milonga de temple y carretilla” izenburuko filme bat egin berri dute Argentinan. Film honetan 30 hamarkadako euskaldun baten abenturak kontatzen dira, garai hartan Argentinan oso famatua bihurtu zena.Jendeak galdetzen zion:
- Che, ¿que sos loco vos?
Eta berak erantzun:
- Loco no, vasco.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Zein da filmeko protagonista (izena eta ezizena)? Non eta noiz jaio zen?
2) Zergatik bihurtu zen famatua?
3) Zenbat kilometro ibili zituen guztira bere bizitza osoan?
Euskal Herria oso herri zaharra da. Ezin da jakin euskaldunak noiztik gauden gure lur honetan. Erromatarrak izan ziren gutaz idatzi zuten lehenengoak baina jakin badakigu aurretik ere euskaldunak bazirela, hilobietan idatzitako hainbat hitzek frogatzen dute hori. Erromatarrek oso ondo ezagutu gintuzten eta Europa guztian egin bezala, gurean ere beren bizimodura moldaturiko hiriak eraiki zituzten. Hiru hiri garrantzitsuenak Pompaelo, Veleia eta Oiasso izan ziren, baina hauetaz gain beste herrixka ugari ere sortu zuten.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Gaur egun Pompaelo, Veleia eta Oiasso ez dira existitzen edo beste izen batez ezagutzen ditugu. Zein da hiri hauen gaur egungo izena?
2) Erromatarrek ez gintuzten “euskaldunak” deitu. Garai hartan lau leinu edo tribu desberdinetan antolatuak geunden. Zein zen leinu bakoitzaren izena?
3) Erromatarren hainbat aztarna ditugu Euskal Herrian, argazkian dagoena esate baterako. Zer da eta non dago?
Euskal musika beti lotzen dugu trikitixa eta panderoarekin, baina euskal musika hori baino gehiago da.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) 70. hamarkadaren hasieran euskal musikaren inguruan abeslari eta artista asko bildu ziren talde bat osatuz. Zein zen talde honen izena?
2) 1984. urtean Egin egunkariak musika kontzertua antolatu zuen Gasteizen. Bertan Hego Euskal Herriko probintzia bakoitzeko musika talde batek jo zuen, horretarako egunkariaren erosleek botoa eman zutelarik. Zein izen izan zuen kontzertuak zein taldek jo zuten bertan?
3) 1989 urtean Eibarko heavy talde batek euskaraz abestea erabaki zuen. 1990 urtean Irungo musika talde batek euskaraz abesturiko rap-aren bideoklipa atera zuen ETB-n. 1992 urtean Iruñeko talde batek “bakalao” musika euskaraz egiteari ekin zion. Zeintzuk izan ziren euskara musika estilo desberdinetara zabaldu zuten hiru talde hauek?
Lehiaketa berriarekin hasiko gara eta inauteriak pasa berri ditugunez hauek aztertuko ditugu lehendabizi.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Euskal Herrian hainbat izenez ezagutzen dira inauteriak. Zein beste izen ezagutzen duzu jai hau izendatzeko?
2) Goiko pertsonai horiek zeintzuk dira? eta zein tokitako inauterietan agertzen da bakoitza?
3) Zein da inauteriak ospatzearen arrazoia?
Duela bi aste, urtarrilaren 11an, Sir Edmun Hillary hil zen. Zelanda Berriko mendizale hau eta Tensing Norgay sherpa izan ziren Everest gaina zapaldu zuten lehenengo gizakiak.
Euskal Herrian ere beti izan gara oso mendizaleak. Oso ezagunak dira Martin Zabaleta, Iñurrategi anaiak, Pou anaiak, Edurne Pasaban, Juanito Oiarzabal edo Josune Bereziartu esate baterako. Everest bera sarritan igo dute, 14 zortzi milakoak egin dituzte, kontinente bakoitzeko hormarik zailenak eskalatu ditzute…
Baina mendian ibiltzeko ez dago hain urruti joan beharrik. Guk ere urtero egiten dugu mendiaren eguna ikastolan ezta? Aurten Izkiko Parke Naturalean ibili ginen, gogoratzen duzue?
Euskal Herrian badaude oso herrikoiak diren igoera eta trabesiak. Trabesia herrikoi horietako bat “Hiru Handiak” da, Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabako mendi mitikoak batzen dituena. Bi urtero egiten da eta parte hartzaile asko izaten ditu.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Hiru Handien trabesian igotzen diren hiru mendiak ordena itzazu altuera handiena daukanetik txikienera. Aipa itzazu altuerak eta bakoitza kokatzen den probintzia.2) Argazkian daukazun mendiko kobazulo batean Mari bizi da. Zein mendi da?
3) Nor da Mari?
Hemen natorkizue ariketa berri batekin. Les Mecaniciens taldearen “Asmakizuna” izeneko abestia da.
Kanta hau izatez oso luzea da, horregatik kantaren hasiera bakarrik jarriko dizuet. Honela dio:
"ASMAKIZUNA"
Etxean ta bakarrik uzten dudan bakoitzean
berak, bi urteko umearen buruaz,
paseatzera noala pentsatzen du
ta baita borroka egitera ere.
Adibidez, parkera,
adibidez ahate harroekin zalapartaka,
iturri ingurutan…
Baina hala ere inork ez luke esango
juzku txarrerako joera duenik,
berak ez baitaki ezer;
esate baterako lanaz,
esate baterako
medikuetara burukominez nabilelako edo
joan beharra daukadanaren kezketaz.
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Kanta honek “Asmakizuna” izena du. Nori edo zeri buruzkoa da kanta?
2) Kanta hau bertso bat dela esango zenuke, bai ala ez? Zergatik?
3) Euskal idazlerik famatuenak idatzitako kanta da. Pista bezala esango dizuet “ezizen” batez ezagutzen dugula argazkian ageri den idazle hau. Nor da?
Hona hemen zortzi futbolariren izenak. Denak izan ziren famatuak beren garaietan eta Ligak edo Kopak irabazi zituzten. Hauetatik zazpi euskaldunak ziren eta zortzigarrena frantsesa baina euskal herrian jokatu eta bertan bizitzen gelditu zena. Jokalarien izenen ondoan Atotxa futbol zelaian ateratako argazki bat ere badaukazu.
Andoni Zubizarreta
René Petit
Galdera bakoitzak puntu bat balio du:
1) Zein euskal taldetan jokatu zuen futbolari hauetako bakoitzak?
